ཤེས་བྱའི་རྣམ་གྲངས་བཤད་པ།

释所知名相

༄༅། ། མཁྱེན་པ་ཉི་མ་འབར་བའི་འོད་རླབས་ཀྱིས།   །

འགྲོ་བའི་སྨག་ཆེན་དྲུངས་ནས་འབྱིན་པར་མཛད།  །

བརྩེ་ཆེན་ཀྱོ་བ་རྣོན་པོའི་ནུས་རྩལ་གྱིས།  །  

འདམ་ལས་ཡོངས་སུ་འདྲེན་པས་ཤིས་པ་སྩོལ།  །

智慧日焰猛炽燃，从根灭除众生暗，

大悲利钩能牵引，悉离泥沼赐吉祥。

འདིར་ཤེས་པར་བྱ་བའི་རྣམ་གྲངས་ཅུང་ཟད་བཤད་པ་ལ། བློའི་ཡུལ་དུ་བྱ་རུང་། ཤེས་བྱའི་མཚན་ཉིད། སྒྲ་བཤད་ནི། ཁང་བ་ཀ་བ་བཅའ་ལག་སོགས་ཡོད་པ་གང་ཡིན་པ་ཚང་མ་བློའི་ཡུལ་དུ་བྱ་རུང་བའམ་བློས་རྟོགས་པའམ་ཤེས་རྒྱུ་ཡོད་པའི་ཆ་ནས་ཤེས་བྱ་ཡིན་ཞེས་བཤད་པའོ། ། ཤེས་བྱའི་མཚན་གཞི་ནི།  ཀ་བ།  བུམ་པ།  གཟུགས།  ཤེས་པ།  ནམ་མཁའ།  ས་ཆུ་སོགས་ཡིན།

此中略释所知名相，堪为心之境是所知之定义[1]。释名如房、柱、什物等，凡是有，悉皆堪为心之境，或被心所通达，或为心所了解之部分，称为所知。所知事例如：柱、瓶、色、识、虚空、地、水等。

ཤེས་བྱ་མ་ཡིན་པ་ནི། རི་བོང་གི་རྭ། རྟག་མི་རྟག་གཉིས་ཀ་ཡིན་པ། ཀྭ་བུམ་གཉིས་ཀ་ཡིན་པ་ལྟ་བུ། དེ་དག་ཤེས་བྱ་མིན་ཏེ། མེད་པ་ཡིན་སྟབས་ཤེས་རྒྱུ་མེད་པའི་ཕྱིར།

非所知者；如兔角、是常无常二者、是瓶柱二者，彼等非所知者，谓是“无”故，非所知故。

ཤེས་བྱ་དང་དོན་གཅིག་པ་ནི།  ཤེས་བྱ། ཡོད་པ། གཞི་གྲུབ།  གཞལ་བྱ།  དམིགས་པ།  ཆོས་རྣམས་དོན་གཅིག་ཡིན་ཏེ། ཕན་ཚུན་ཡིན་ཁྱབ་མཉམ་ཡིན་པའི་ཕྱིར།  

与所知同义者，所知、有、成事、所量、所缘、法等同义，彼此是互相等遍故。

ཡིན་ཁྱབ་མཉམ་གྱི་དོན་ནི། དཔེར་ན། ཤེས་བྱ་དང་ཡོད་པ་གཉིས་ཕན་ཚུན་ཡིན་ཁྱབ་མཉམ་ཡིན་ཏེ། ཤེས་བྱ་ཡིན་ན་ཡོད་པ་ཡིན་པས་ཁྱབ། ཡོད་པ་ཡིན་ན་ཤེས་བྱ་ཡིན་པས་ཁྱབ་པའི་ཕྱིར།

等遍义者，譬如；所知与有二者是互相等遍；若是所知遍是有，若是有遍是所知故。

ཤེས་བྱ་ཡིན་ན་ཡོད་པ་ཡིན་པས་ཁྱབ་ཅེས་པ་ནི། ཤེས་བྱ་ཡིན་ན་ཡོད་པ་ཡིན་དགོས་ཞེས་པའི་དོན་ཡིན་པས།  ཤེས་བྱ་ལ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་པ་མེད་དོ།  །

若是所知遍是有者，谓若是所知须是有[2]之义，因此，所知中不存在非有。

ཚད་མས་དམིགས་པ།  ཡོད་པའི་མཚན་ཉིད།  མཚན་གཞི་ནི།  ས།  ཆུ།  མེ།  རླུང་སོགས་ཡོད་པ་དེ་དང་དེ།  སྒྲ་བཤད་ནི། ཡོད་པ་དེ་དག་བློས་ཚད་མ་སྟེ། བློ་ཡང་དག་པས་དམིགས་ཡུལ་དུ་བྱས་ནས་རྟོགས་རྒྱུ་ཡོད་པས་དེ་ལྟར་བརྗོད།  

由量所缘是“有”之定义，事例如：地、水、火、风等彼彼是有，释名者，彼等有是心所量者，由正确心缘境已，通达为有，故如是说。

ཚད་མས་གྲུབ་པ།  གཞི་གྲུབ་ཀྱི་མཚན་ཉིད།  མཚན་གཞི་ནི།  ཀ་བ།  བུམ་པ།  མིག་དང་།  རྣ་བ་སོགས་ཡིན།  སྒྲ་བཤད་ནི། མིག་དང་། རྣ་བ། ཀ་བ་སོགས་ཚད་མ་སྟེ་ཤེས་པ་ཡང་དག་པས་གྲུབ་པ་སྟེ་རྟོགས་རྒྱུ་ཡོད་པའི་རྒྱུ་མཚན་གྱིས་དེ་ལྟར་བརྗོད།

由量所成，是成事之定义。事例如：柱、瓶、眼、耳等。释名者，眼、耳、柱等，谓是由量或正确心所成立，以通达为有之理，故如是说。

དཔེར་ན། ཁང་བ་དེ། བློ་ཚད་མས་ཡོད་པ་ཡིན་མིན་བརྟགས་ནས་ཡོད་པ་ཡིན་པར་ཤེས་པའམ་ཡོད་པ་ཡིན་པར་གྲུབ་པས་ན།  གཞི་གྲུབ་ཅེས་བརྗོད་དོ།  །

喻如某房，以心量观察是否存在，了知是有，或成立是有，因此说为“成事”。

ཚད་མས་རྟོགས་པར་བྱ་བ། གཞལ་བྱའི་མཚན་ཉིད།  མཚན་གཞི་ནི།  ཁང་བ།  ཀ་བ་སོགས།  སྒྲ་བཤད་ནི།  རི་དང་ཆུ་སོགས། བློ་ཚད་མས་རྟོགས་པར་བྱ་བའམ་གཞལ་བར་བྱ་བ་ཡིན་པས་དེ་ལྟར་བརྗོད་པ་ཡིན་ཏེ། བློས་གཞལ་བ་དང་བློས་རྟོགས་པ་དོན་གཅིག་གོ །

由量所通达事是所量之定义，事例如：房子、柱等。释名者：如山、水等，由心量所通达事或是所量事，故作是说。心所量与心所通达是同义。

རང་གི་ངོ་བོར་འཛིན་པ་ཆོས་ཀྱི་མཚན་ཉིད། མཚན་གཞི་ནི། ཀ་བ། བུམ་པ། ས། ནམ་མཁའ་སོགས། སྒྲ་བཤད་ནི། ཀ་བ་སོགས་ལ་ཆོས་ཞེས་བྱ་སྟེ། རང་རང་གི་སྤྱིའི་ངོ་བོ་དང་ཁྱད་པར་གྱི་ངོ་བོ་འཛིན་པའམ་མི་གཏོང་བས་ན་དེ་ལྟར་བརྗོད།

能持自性是法之定义。事例如：柱、瓶、地、虚空等。释名者：柱等称为法者，是能保持不放弃各自之共相体性与差别体性，故如是说。

དཔེར་ན། བུམ་པས་རང་གི་སྤྱིའི་ངོ་བོ་ཤེས་བྱ་ཡིན་པ་འཛིན་པའམ་མི་གཏོང་བ་དང་། ཁྱད་པར་གྱི་སྤྱིའི་ངོ་བོ་ལྟོ་ལྡིར་ཞབས་ཞུམ་ཆུ་སྐྱོར་གྱི་དོན་བྱེད་ནུས་པ་ཡིན་པ་འཛིན་པའང་མི་གཏོང་བའི་ཕྱིར།  

喻如“瓶”是能保持不放弃自之所知共相体性，又能保持不放弃差别体性，如鼓腹、底脚扁圆、能盛水之功能作用故。

[1] 古译为性相，现代文译为定义。

[2] 有与存在是同义词。

ཡིག་བསྒྱུར་བ ། ཐོགས་མེད།  དཀོན་མཆོག་རྒྱ་མཚོ།

རྩོམ་སྒྲིག་པ། དཔལ་ལྡན་རྡོ་རྗེ།