ཕྱིའི་གཟུགས་བཤད་པ།
ཕྱིའི་གཟུགས་བཤད་པ།
释外色
ཕྱིའི་གཟུགས་ལ་དབྱེ་ན་ལྔ་ཡོད་དེ། གཟུགས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད། སྒྲའི་སྐྱེ་མཆེད། དྲིའི་སྐྱེ་མཆེད། རོའི་སྐྱེ་མཆེད། རེག་བྱའི་སྐྱེ་མཆེད་དང་ལྔ་ཡོད།
外色分五：色处、声处、香处、味处、触处。
དང་བོ་མིག་ཤེས་ཀྱིས་བཟུང་བྱ། གཟུགས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་མཚན་ཉིད། མཚན་གཞི་ནི། དུང་དཀར་བོའི་ཁ་དོག་དང་། སྤྲིན་ལྟ་བུ། ཕྱིའི་གཟུགས་ལྔའི་དང་བོའི་གཟུགས་དང་།
གཟུགས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་དང་། གཟུགས་ཀྱི་ཁམས་རྣམས་དོན་གཅིག
初、眼识所取是色处之定义。事例如：白海螺之显色与云。五外色中之初色、色处、色界同义。
གཟུགས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་ལ་དབྱེ་ན། ཁ་དོག་དང་། དབྱིབས་གཉིས་ཡོད། དང་བོ་ཁ་དོག་ནི། མདོག་ཏུ་རུང་བ་ཁ་དོག་གི་མཚན་ཉིད། དབྱེ་ན། རྩ་བའི་ཁ་དོག་བཞི་དང་། ཡན་ལག་གི་ཁ་དོག་བརྒྱད་ཡོད་པའི་ཕྱིར།
色处中又分二；显色与形色。初、显色者，堪为颜色是显色定义。若分有二；四根本显色与八支分显色。
རྩ་བའི་ཁ་དོག་བཞི་ནི། དཀར་བོ། དམར་བོ། སེར་བོ། སྔོན་པོ་དང་བཞི། ཡན་ལག་གི་ཁ་དོག་བརྒྱད་ནི། སྤྲིན་དང་དུ་བ། རྡུལ་དང་ཁུག་སྣ། སྣང་བ་དང་མུན་པ། གྲིབ་མ་དང་ཉི་མའི་འོད་ཟེར་བརྒྱད་ཡོད།
四根本显色者，白、红、黄、青。八支显色者，云、烟、尘、雾、明、暗、影、光。
གཉིས་པ་དབྱིབས་ནི། དབྱིབས་སུ་རུང་བ། དབྱིབས་ཀྱི་མཚན་ཉིད། དབྱེ་ན། བརྒྱད་ཡོད་དེ། རིང་བ་དང་ཐུང་བ། ལྷམ་པ་དང་ཟླུམ་པོ། མཐོ་བ་དང་དམའ་བ། ཕྱ་ལེ་བ་དང་ཕྱ་ལེ་བ་མ་ཡིན་པ་དང་བརྒྱད་ཡོད།
第二、形色者，堪为形状是形色之定义。若分有八：长、短、方、圆、高、下、正、不正。
ཁ་དོག་དང་དབྱིབས་གཉིས་ལ་ཡིན་མིན་གྱི་མུ་བཞི་ཡོད་དེ། ཁ་དོག་ཡིན་ལ་དབྱིབས་མ་ཡིན་པའི་མུ་དང་། དབྱིབས་ཡིན་ལ་ཁ་དོག་མ་ཡིན་པའི་མུ་དང་། དབྱིབས་དང་ཁ་དོག་གཉིས་ཀ་ཡིན་པའི་མུ། དབྱིབས་དང་ཁ་དོག་གཉིས་ཀ་གང་ཡང་མ་ཡིན་པའི་མུ་དང་བཞི་ཡོད་པའི་ཕྱིར།
显色与形色有是非四句差别，是显色非形色之句，是形色非显色之句，是显色亦是形色之句，非显色亦非形色之句。
དང་བོ་ཡོད་དེ། སྔོ་སེར། དཀར་དམར། གྲིབ་མ་དང་ཉི་མའི་འོད་ཟེར། སྣང་བ་དང་མུན་པ་རྣམས་དེ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། གཉིས་པ་ཡོད་དེ། དབྱིབས་བརྒྱད་པོ་དེ་ཡིན་པའི་ཕྱིར།
གསུམ་པ་ཡོད་དེ། སྤྲིན་དང་དུ་བ། རྡུལ་དང་ཁུག་སྣ་བཞི་བོ་དེ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། བཞི་བ་ཡོད་དེ། སྒྲ་དང་དྲི་དང་རོ་དང་རེག་བྱ་རྣམས་དེ་ཡིན་པའི་ཕྱིར།
初句如青、黄、赤、白、影、光、明、暗。二句如八形色。三句如云、烟、尘、雾。四句如声、香、味、触。
གཉིས་པ་སྒྲའི་སྐྱེ་མཆེད་ནི། རྣ་ཤེས་ཀྱིས་ཉན་བྱ་སྒྲའི་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་མཚན་ཉིད། ཉན་བྱ་སྒྲའི་མཚན་ཉིད། སྒྲ་དང་། སྒྲའི་སྐྱེ་མཆེད་དང་། སྒྲའི་ཁམས་རྣམས་དོན་གཅིགསྒྲའི་དབྱེ་བ་ལ་སྒྲ་སྤྱིའི་དབྱེ་བ་དང་། རྗོད་བྱེད་ཀྱི་སྒྲ་བྱེ་བྲག་ཏུ་བཤད་པ་གཉིས།
第二、声处者，耳识所闻是声处之定义。所闻是声之定义。声、声处、声界皆同义。声中分二，名言共相之差别与能诠之声差别。
དང་བོ་ལ། རྩ་བའི་སྒོ་ནས་དབྱེ་ན་གཉིས་ཏེ། ཟིན་པའི་འབྱུང་བ་ལས་གྱུར་པའི་སྒྲ་དང་། མ་ཟིན་པའི་འབྱུང་བ་ལས་གྱུར་པའི་སྒྲ་གཉིས།
初从（名言共相之差别）根本门中分二：执受大种所生声与非执受大种所生声。
དེ་ལ་ཟིན་མ་ཟིན་གྱི་དོན་ནི། དབང་བོས་ཟིན་མ་ཟིན་ལ་བྱེད་པ་ཡིན་ཞིང་། སྒྲ་ལ་དབང་བོས་ཟིན་པ་མེད་པས། སྒྲའི་རྒྱུར་གྱུར་པའི་འབྱུང་བ་དེ་དབང་པོས་ཟིན་མ་ཟིན་ལ་བྱེད་པ་ཡིན་པས། དབང་བོས་ཟིན་པའི་འབྱུང་བ་ལས་སྐྱེས་པའི་སྒྲ་སྟེ། དཔེར་ན། སྐྱེས་བུའི་ངག་གི་སྒྲ་དང་། སྐྱེས་བུས་ཐལ་མོ་བརྡབ་པའི་སྒྲ་ལྟ་བུའོ། །
此中执不执者，谓指被根执受不执受，声中无根执受故，成声之因是大种，是被彼根执不执受。因此谓根所执受大种所生之声，譬如士夫语言之声与士夫拍掌之声。
སྐྱེས་བུས་ཐལ་མོ་བརྡབ་པའི་སྒྲའི་རྒྱུར་གྱུར་པའི་ཐལ་མོའི་ཀོ་བའི་འབྱུང་བ་བཞི་བོ་ལུས་དབང་གིས་ཟིན་པ་ཡིན་པས། དེ་ལས་བྱུང་བའི་སྒྲ་དེ་ཟིན་པའི་འབྱུང་བ་ལས་གྱུར་པའི་སྒྲ་ལ་བཞག་པའོ། །།
士夫拍掌之声，是由手掌皮肤四大种而生，是身根所执受，故从彼所生之声，安立彼为执受大种所生之声。
འབྱུང་བ་ལ་ཟིན་མ་ཟིན་གྱི་དོན་ཡང་། སྐྱེས་བུའི་ལག་པ་སོགས་ཀྱི་འབྱུང་བ་དེ་ལ་ཉེར་སྤྱོད་སོགས་ཀྱིས་ཕན་བྱས་ན་ལུས་ཤེས་ལ་བདེ་བ་འབྱུང་བ་དང་། མཚོན་བསྣུན་པ་སོགས་གནོད་བྱས་ན་སྡུག་བསྔལ་འབྱུང་དུ་ཡོད་པ་ནི་དབང་བོས་ཟིན་པའི་འབྱུང་བ་དང་།
དེ་ལྟར་མེད་པ་ནི་དབང་བོས་མ་ཟིན་པའོ། །།
大种执不执受义者，士夫手等大种，若对彼作呵护等则能利益身识生起乐受大种，若以兵器等作损害则起苦受大种，是有执受身根大种，非如是者，则非身根所执受。
དབང་བོས་མ་ཟིན་པའི་འབྱུང་བ་ལས་སྐྱེས་པའི་སྒྲ་ནི། མ་ཟིན་པའི་སྒྲ་སྟེ། དཔེར་ན། རྔ་དང་འཁར་རྔའི་སྒྲ་ལྟ་བུ་སྟེ། སྒྲ་དེ་གཉིས་ཀྱི་རྒྱུར་གྱུར་པའི་རྔ་དབྱུག་དང་རྔའི་ཀོ་བ་སོགས་ཀྱི་འབྱུང་བ་ནི། དབང་བོས་མ་ཟིན་པའི་ཕྱིར།
从非执受身根大种所生士夫声者，非执受声者，喻如，鼓声、锣声；成彼二声之因是由鼓槌与鼓皮等大种，是非执受身根故。
དེ་གཉིས་ལ་ཡན་ལག་གི་སྒོ་ནས་དབྱེ་ན་བཞི་ཡོད་དེ། ཟིན་པའི་སྒྲ་སེམས་ཅན་དུ་སྟོན་པའི་སྒྲ་དང་། ཟིན་པའི་སྒྲ་སེམས་ཅན་དུ་མི་སྟོན་པའི་སྒྲ་དང་། མ་ཟིན་པའི་སྒྲ་སེམས་ཅན་དུ་སྟོན་པའི་སྒྲ་དང་། མ་ཟིན་པའི་སྒྲ་སེམས་ཅན་དུ་མི་སྟོན་པའི་སྒྲ་དང་བཞི་ཡོད།
彼二（执受非执受）从支门中分为四，有执受声示导有情声，有执受声非示导有情声，非执受声示导有情声，非执受声非示导有情声。
སེམས་ཅན་དུ་སྟོན་པའི་སྒྲ་ནི་བརྗོད་བྱའི་དོན་ལུང་དུ་སྟོན་པའི་སྒྲ་སྟེ། འདི་དང་རྗོད་བྱེད་ཀྱི་སྒྲ་དང་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་ཀྱི་སྒྲ་གསུམ་དོན་གཅིག
示导有情声者，是有所诠义之记别声，此与能诠声及有表声，三者同义。
སེམས་ཅན་དུ་མི་སྟོན་པའི་སྒྲ་ནི་བརྗོད་བྱའི་དོན་ལུང་དུ་མི་སྟོན་པའི་སྒྲ་སྟེ། འདི་དང་རྗོད་བྱེད་མ་ཡིན་པའི་སྒྲ་དང་རྣམ་པར་རིག་བྱེད་མ་ཡིན་པའི་སྒྲ་གསུམ་དོན་གཅིག
非示导有情声者，所诠义是非记别声，此与非能诠声及无表声，三者同义。
དང་བོ་ནི་སྐྱེས་བུས་གཏམ་བཤད་པའི་སྒྲ་ལྟ་བུ་སྟེ། སྒྲ་དེ་འབྱུང་བའི་རྒྱུ་སྐྱེས་བུའི་ལྕེ་རྐན་གྱི་འབྱུང་བ་དེ་དབང་བོས་ཟིན་པ་ཡིན་ལ། ཁྱོད་དེ་ལས་བྱུང་བའི་སྒྲ་གང་ཞིག ཁྱོད་ཀྱིས་བརྗོད་བྱའི་དོན་སྟོན་པའི་ཕྱིར།
初（有执受声示导有情声）者，如士夫讲话之声，谓彼声之大种因是士夫舌颚之大种，彼是（身）根所执受，凡从彼生起之声，彼所诠有示导义故。
གཉིས་པ་ནི། སྐྱེས་བུས་ཐལ་མོ་བརྡབ་པའི་སྒྲ་ལྟ་བུ་སྟེ། ཁྱོད་འབྱུང་བའི་རྒྱུ་ཐལ་མོའི་ཀོ་བའི་འབྱུང་བ་རྣམས་དབང་བོས་ཟིན་པ་ཡིན་ལ། ཁྱོད་དེ་ལས་བྱུང་བའི་སྒྲ་ཡིན་པ་གང་ཞིག ཁྱོད་ཀྱིས་བརྗོད་བྱའི་དོན་མི་སྟོན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ཁྱོད་ཀྱི་བརྗོད་བྱ་མེད་པའི་ཕྱིར།
二（有执受声非示导有情声）者，如士夫拍掌声；彼之大种因，是手掌皮肤大种，是身根所执受，凡是从彼生起之声，彼所诠不示导义故，彼之所诠无故。
གསུམ་པ་ནི་སྒྲ་སྡུད་འཁོར་ལོའི་སྲིད་ཇུས་སྟོན་པའི་སྒྲ་ལྟ་བུ་སྟེ། ཁྱོད་འབྱུང་བའི་རྒྱུ་སྒྲ་སྡུད་འཁོར་ལོའི་སྒྲིག་ཆས་ཀྱི་འབྱུང་བ་རྣམས་ནི་དབང་བོས་མ་ཟིན་པ་ཡིན་ལ། ཁྱོད་དེ་ལས་བྱུང་བའི་སྒྲ་ཡིན་པ་གང་ཞིགཁྱོད་ཀྱིས་བརྗོད་བྱའི་དོན་སྟོན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ཁྱོད་ཀྱིས་སྲིད་ཇུས་གསལ་བར་བསྒྲགས་པའི་ཕྱིར།
三（非执受声示导有情声）者，如收音机示导政策之声，彼之生因，是收音机配件之诸大种，非身根所执受，凡是从彼生起之声，彼所诠有示导义故，彼清楚宣传政策故。
བཞི་བ་ནི། ཆུ་སྒྲ་ལྟ་བུ་སྟེ། ཁྱོད་འབྱུང་བའི་རྒྱུ་ཆུ་ནི་དབང་བོས་མ་ཟིན་པ་ཡིན་ལ།
ཁྱོད་དེ་ལས་བྱུང་བའི་སྒྲ་ཡིན་པ་གང་ཞིགཁྱོད་ཀྱིས་བརྗོད་བྱའི་དོན་མི་སྟོན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ཁྱོད་ཀྱི་བརྗོད་བྱ་མེད་པའི་ཕྱིར།
四（非执受声非示导有情声）者，如水声；彼之生因是水，非身根所执受，凡从彼生起之声，彼所诠非示导义故，彼之所诠无故。
དེ་བཞི་ལ་ཉིང་ལག་གི་སྒོ་ནས་དབྱེ་ན་བརྒྱད་ཡོད་དེ། ཡན་ལག་གི་དབྱེ་བ་བཞི་བོ་ལ་གཉིས་རེ་དབྱེ་བས་བརྒྱད་ཡོད་དེ། ཟིན་པའི་སྒྲ་སེམས་ཅན་དུ་སྟོན་པའི་སྒྲ་ལ་སྙན་མི་སྙན་གཉིས། ཟིན་པའི་སྒྲ་སེམས་ཅན་དུ་མི་སྟོན་པའི་སྒྲ་ལ་སྙན་མི་སྙན་གཉིས། མ་ཟིན་པའི་སྒྲ་སེམས་ཅན་དུ་སྟོན་པའི་སྒྲ་ལ་སྙན་མི་སྙན་གཉིས། མ་ཟིན་པའི་སྒྲ་སེམས་ཅན་དུ་མ་སྟོན་པའི་སྒྲ་ལ་སྙན་མི་སྙན་གཉིས་ཏེ་བརྒྱད་ཡོད་པའི་ཕྱིར།
从彼四支中若分有八，谓从四支中各二成八者，谓有执受示导有情声悦不悦意；有执受非示导有情声悦不悦意；非执受示导有情声悦不悦意；非执受非示导有情声悦不悦意，共为八种。
གཉིས་པ་རྗོད་བྱེད་ཀྱི་སྒྲ་བྱེ་བྲག་ཏུ་བཤད་པ་ལ། སྒྲའི་བརྗོད་བྱ་དང་། རྗོད་བྱེད་ཀྱི་སྒྲ་བཤད་པ་གཉིས།
二、释能诠声之差别分二，声之所诠与能诠之声。
དང་བོ་སྒྲའི་བརྗོད་བྱ་ནི། བརྡའི་དབང་གིས་གོ་བར་བྱ་བ་དེ། བརྗོད་བྱའི་མཚན་ཉིད། བརྗོད་བྱ་དང་། ཡུལ་དང་། གཞལ་བྱ་གསུམ་དོན་གཅིག་ཡིན་ཏེ། གཞི་གྲུབ་ན་སྒྲའི་བརྗོད་བྱ་ཡིན་པས་ཁྱབ་པའི་ཕྱིར་ཏེ། གཞི་གྲུབ་ན་སྒྲའི་དངོས་ཡུལ་ཡིན་པས་ཁྱབ་པའི་ཕྱིར་རོ། །
初、声之所诠者，由语表增上而知，是所诠定义。所诠、境、所量三者同义，若成事，遍是声之所诠故，若成事，遍是声之现境故。
གཉིས་པ་རྗོད་བྱེད་ཀྱི་སྒྲ་ནི། བརྡའི་དབང་གིས་རང་ཡུལ་གོ་བྱེད་ཀྱི་ཉན་བྱ་དེ། རྗོད་བྱེད་ཀྱི་སྒྲའི་མཚན་ཉིད། དཔེར་ན། ཁང་བ་ཞེས་བརྗོད་པའི་སྒྲ་ལྟ་བུའོ། །
二、能诠之声者，由语表增上能知自境之所闻，是能诠声之定义，喻如，诠“房”之声。
རྗོད་བྱེད་ཀྱི་སྒྲ་དང་ངག་དོན་གཅིག་མ་ཡིན་ཏེ། ངག་ནི་སྐྱེས་བུའི་ལྕེ་རྐན་ལས་བྱུང་བའི་སྒྲ་ཡིན་ལ། རྗོད་བྱེད་ཀྱི་སྒྲ་ལ་སྐྱེས་བུའི་ལྕེ་རྐན་ལས་བྱུང་བ་མ་ཡིན་པའི་སྒྲ་སྡུད་འཁོར་ལོ་སོགས་ཀྱི་བརྗོད་དོན་སྟོན་པའི་སྒྲ་ལྟ་བུ་ཡོད་པའི་ཕྱིར།
能诠之声与语非是同义，语是从士夫舌颚所发之声，然能诠之声有非从士夫舌颚所发之声，如从收音机等所发示导有诠表义之声故。
རྗོད་བྱེད་ཀྱི་སྒྲ་ལ་ངོ་བོའི་སྒོ་ནས་དབྱེ་ན། མིང་ཚིག་ཡི་གེ་གསུམ་ཡོད། དོན་གྱི་ངོ་བོ་ཙམ་སྟོན་པའི་སྒྲ་དེ། མིང་ཚིག་ཡི་གེ་གསུམ་དུ་ཕྱེས་པའི་མིང་གི་མཚན་ཉིད།
能诠之声从体性方面分为名、句、文三种。仅仅示导义之体性之声，是名、句、文三中名之定义，
མཚན་གཞི་ནི། གདུང་འདེགས་ཀྱི་དོན་བྱེད་ནུས་པ་ལ་ཀ་བ་ཞེས་བརྗོད་པའི་སྒྲ་ལྟ་བུ། དབྱེ་ན། དངོས་མིང་དང་། བཏགས་མིང་གཉིས། ལྟོ་ལྡིར་བ་ལ་བུམ་པ་ཞེས་བཏགས་པའི་མིང་ལྟ་བུ་དངོས་མིང་དང་། མི་སྟོབས་ལྡན་ལ་སེང་གེ་ཞེས་བཏགས་པའི་མིང་ལྟ་བུ་།
བཏགས་མིང་ཡིན་ནོ། །
事例如：能撑房梁之作用，是诠“柱”之声。若分有二：实名与假名。如鼓腹称为“瓶”是实名。人具大力者称为“狮子”则是假名。
དོན་གྱི་ངོ་བོ་དང་ཁྱད་པར་སྦྱར་ནས་སྟོན་པའི་སྒྲ་དེ་ཚིག་གི་མཚན་ཉིད། མཚན་གཞི་ནི། སྒྲ་མི་རྟག་ཅེས་དང་། སྒྲ་མི་རྟག་པ་ཡིན་ཞེས་བརྗོད་པའི་སྒྲ་ལྟ་བུའོ། །
义之体性与差别结合示导之声是句之定义，事例如：诠说“声无常”或“声是无常”之声。
མིང་ཚིག་གཉིས་ཀྱི་རྩོམ་གཞིར་གྱུར་པའི་སྐད་ཀྱི་གདངས་དེ། མིང་ཚིག་ཡི་གེ་གསུམ་དུ་ཕྱེས་པའི་ཡི་གེའི་མཚན་ཉིད། མཚན་གཞི་ནི། ཕོར་བ། ཞེས་བརྗོད་པའི་སྒྲའི་རྩོམ་གཞིར་གྱུར་པའི། ཕའི་གདངས་དང་། ན་རོའི་གདངས་དང་། བའི་གདངསརྣམས་ལྟ་བུ། དབྱེ་ན་དབྱངས་ཡིག་དང་། གསལ་བྱེད་ཀྱི་ཡི་གེ་གཉིས་སོ། །
名与句二者是文基之声调读法，于名、句、文三中是文之定义。事例如：诠“ཕོར་བ”茶杯之声，语基是“ཕ”帕之声，“ན་རོ”那入之声，“བ”哇之声。若分则是元音与辅音二种文字。
ཡང་རྗོད་བྱེད་ཀྱི་སྒྲ་ལ་རིགས་བརྗོད་ཀྱི་སྒྲ་དང་། ཚོགས་བརྗོད་ཀྱི་སྒྲ་གཉིས་ལས།
又能诠之声中分二：诠类之声与诠聚之声。
དང་བོ་ནི། རང་གི་དངོས་ཀྱི་བརྗོད་བྱར་གྱུར་པའི་རིགས་སྤྱི་ཡོད་པ་དེ། རིགས་བརྗོད་ཀྱི་སྒྲའི་མཚན་ཉིད། མཚན་གཞི་ནི། ཤེས་བྱ་ཞེས་བརྗོད་པའི་སྒྲ་ལྟ་བུ་ཡིན་ཏེ། ཤེས་བྱ་རིགས་སྤྱི་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། རྟག་པ་དང་དངོས་པོ་ལ་སོགས་པའི་རིགས་སྤྱི་ཡིན་ཏེ། རྟག་པ་དང་དངོས་པོ་དག་ཤེས་བྱའི་བྱེ་བྲག་ཡིན་པའི་ཕྱིར།
初（诠类声）者、自之亲所诠之类总有者，是诠类声之定义，事例如：诠“所知”之声，所知是类总故。“常”与“事物”等虽是类总，然“常”与“事物”等亦是所知之别故。
གཉིས་པ་ཚོགས་བརྗོད་ཀྱི་སྒྲ་ནི། རང་གི་དངོས་ཀྱི་བརྗོད་བྱར་གྱུར་པའི་ཚོགས་སྤྱི་ཡོད་པའི་སྒྲ་དེ། ཚོགས་བརྗོད་ཀྱི་སྒྲའི་མཚན་ཉིད།
二、诠聚之声者，自之亲现所诠表之聚总之声，是诠聚声之定义。
མཚན་གཞི་ནི། བུམ་པ་ཞེས་བརྗོད་པའི་སྒྲ་ལྟ་བུ་ཡིན་ཏེ། བུམ་པ་ཚོགས་སྤྱི་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། རང་གི་ལྟོ་བ་དང་མགྲིན་པ་དང་ཞབས་ལ་སོགས་པ་ཡན་ལག་དུ་མ་ཚོགས་པ་ལ་བཞག་པས། དེ་དག་ཚོགས་པའི་སྤྱི་ཡིན་པའི་ཕྱིར།
事例如：诠瓶之声，瓶是聚总故，谓由瓶之腹、颈、座等若干支分聚集而立，因此彼等是聚总故。
རིགས་སྤྱི་ཞེས་པའི་སྤྱི་ནི། སྤྱི་བྱེ་བྲག་གི་སྤྱི་ལ་བྱེད་མོད། ཚོགས་སྤྱི་ཞེས་པའི་སྤྱི་ནི་རང་གི་ཡན་ལག་དུ་མ་ཚོགས་པ་ལ་བྱེད་པའི་ཕྱིར།
所谓类总之总者，虽是总别之总，然聚总之总者，是自之众多支分聚集故。
ཡང་རྗོད་བྱེད་ཀྱི་སྒྲ་དེ་ལ་བརྗོད་ཚུལ་གྱི་སྒོ་ནས་དབྱེ་ན། མི་ལྡན་རྣམ་གཅོད་ཀྱི་སྒྲ་དང་། གཞན་ལྡན་རྣམ་གཅོད་ཀྱི་སྒྲ་དང་། མི་སྲིད་རྣམ་གཅོད་ཀྱི་སྒྲ་གསུམ་ཡོད་དེ།
又能诠之声若从诠表方式分三，不具否定之声，具他否定之声，非有否定之声。
གཞི་དེ་ལ་ཁྱད་ཆོས་དེ་མི་ལྡན་པ་རྣམ་པར་བཅད་ནས་ལྡན་པ་ཁོ་ནར་སྟོན་པའི་སྒྲ་དེ། མི་ལྡན་རྣམ་གཅོད་ཀྱི་སྒྲའི་མཚན་ཉིད།
仅显示彼事之差别法，是不具否定之声，是不具否定声之定义。
མཚན་གཞི་ནི། སྒྲ་མི་རྟག་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ཞེས་བརྗོད་པའི་སྒྲ་ལྟ་བུ་ཡིན་ཏེ། སྒྲ་མི་རྟག་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ཞེས་བརྗོད་པའི་སྒྲ་དེས། སྒྲ་ལ་མི་རྟག་པ་མི་ལྡན་པ་རྣམ་པར་བཅད་ནས་མཐའ་གཅིག་ཏུ་མི་རྟག་པ་ལྡན་པ་ཁོ་ན་ཡིན་པར་སྟོན་པའི་སྒྲ་ཡིན་པའི་ཕྱིར།
事例如：诠 “声仅是无常”之声；谓诠“声仅是无常”之声， 因此，声无常中不具否定，究竟显示仅是具足无常之声故。
གཞི་དེ་ལས་གཞན་ལ་ཆོས་དེ་ལྡན་པ་རྣམ་པར་བཅད་ནས་གཞི་དེ་ཁོ་ན་ལ་ལྡན་པར་སྟོན་པའི་སྒྲ་དེ། གཞན་ལྡན་རྣམ་གཅོད་ཀྱི་སྒྲའི་མཚན་ཉིད།
除彼事具有否定余他法，显示“唯具有彼事”之声，是具他否定声之定义。
མཚན་གཞི་ནི། སྒྲ་ཁོ་ན་ཉན་བྱ་ཡིན་ཞེས་བརྗོད་པའི་སྒྲ་ལྟ་བུ་ཡིན་ཏེ། སྒྲ་ཁོ་ན་ཉན་བྱ་ཡིན་ཞེས་བརྗོད་པའི་སྒྲ་དེས། སྒྲ་མ་ཡིན་པའི་གཞི་གཞན་ལ་ཉན་བྱའི་ཁྱད་པར་དེ་ལྡན་པའམ་ཡོད་པ་རྣམ་པར་བཅད་ནས། སྒྲ་ཁོ་ན་ལ་ཉན་བྱའི་ཁྱད་པར་དེ་ལྡན་པར་སྟོན་པའི་སྒྲ་ཡིན་པའི་ཕྱིར།
事例如：诠说“唯声是所闻”之声，谓 “唯声是所闻”之声，除彼声外，否定余他事具足或有闻之特点，显示唯声具闻之特点故。
གཞི་དེ་ལ་ཆོས་དེ་མི་སྲིད་པ་རྣམ་པར་བཅད་ནས་སྲིད་པ་ཁོ་ནར་སྟོན་པའི་སྒྲ་དེ། མི་སྲིད་རྣམ་གཅོད་ཀྱི་སྒྲའི་མཚན་ཉིད།
彼事非有否定彼法，仅显示“有”之声，是非有否定声之定义。
མཚན་གཞི་ནི། ཨུཏྤ་ལ་སྔོན་པོ་སྲིད་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ནོ། ཞེས་བརྗོད་པའི་སྒྲ་ལྟ་བུ་ཡིན་ཏེ། ཨུཏྤ་ལ་སྔོན་པོ་སྲིད་པ་ཁོ་ན་ཡིན་ཞེས་པའི་སྒྲ་དེས། ཨུཏྤལ་ལས་གཞན་པའི་སྔོན་པོ་ཡོད་པ་མ་གཅོད་ཅིང་། ཨུཏྤ་ལ་སྔོན་པོ་མི་སྲིད་པ་རྣམ་པར་བཅད་ནས་ཨུཏྤ་ལ་སྔོན་པོ་སྲིད་པ་ཁོ་ནར་སྟོན་པའི་སྒྲ་ཡིན་པའི་ཕྱིར།
事例如：诠说“青莲花唯有青色”之声。 谓说“青莲花唯有青色”之声，彼未否定青莲花以外有青色，未否定青莲花中之青色，仅是显示青莲花中有青色之声故。
ཡང་རྗོད་བྱེད་ཀྱི་སྒྲ་ལ། སྨྲ་བ་བོ་དང་ཉན་པ་བོའི་རྗོད་འདོད་ཀྱི་དབང་གིས་དབྱེ་ན་གཉིས་ཏེ། ཆོས་ཅན་བརྗོད་པའི་སྒྲ་དང་། ཆོས་བརྗོད་ཀྱི་སྒྲ་གཉིས་ཡོད།
又能诠之声，若从讲者与听者之欲诠方面来分有二，诠有法之声与诠法之声。
གཞི་དེ་ཁྱད་གཞིར་རྗོད་པའི་སྒྲ་དེ། གཞི་དེ་ལ་ལྟོས་ཏེ་ཆོས་ཅན་བརྗོད་པའི་སྒྲའི་མཚན་ཉིད། འདི་དང་ཁྱད་པར་གཞན་མི་སྤོང་བའི་སྒྲ་གཉིས་དོན་གཅིགམཚན་གཞི་ནི། སྒྲ་མི་རྟག་ཅེས་བརྗོད་པའི་སྒྲ་ལྟ་བུ།
诠说彼事差别事之声，观待彼事是诠有法声之定义，此与未排其它差别之声，二是同义。事例如：谓说“声无常”之声。
སྒྲ་མི་རྟག་ཅེས་བརྗོད་པའི་སྒྲ་དེ། སྒྲ་ལ་ལྟོས་ཏེ་ཆོས་ཅན་བརྗོད་པའི་སྒྲ་ཡིན་ཏེ། སྒྲ་དེ་མི་རྟག་པའི་ཁྱད་པར་དུ་བྱ་བའི་གཞི་དང་མི་རྟག་པ་སྒྲའི་ཁྱད་ཆོས་སུ་བརྗོད་པའི་སྒྲ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །
诠说“声无常”之声者，谓观待声是诠有法之声，声是无常之差别事，无常是声之差别法故。
སྒྲ་མི་རྟག་ཅེས་བརྗོད་པའི་སྒྲ་དེ། སྒྲ་ལ་ལྟོས་ཏེ་ཆོས་བརྗོད་ཀྱི་སྒྲ་མ་ཡིན་ཏེ། སྒྲ་ཁྱད་ཆོས་སུ་སྟོན་པའི་སྒྲ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར། འོན་ཀྱང་མི་རྟག་པ་ལ་ལྟོས་ཏེ་ཆོས་བརྗོད་ཀྱི་སྒྲ་ཡིན་ཏེ། མི་རྟག་པ་ཁྱད་ཆོས་སུ་སྟོན་པའི་སྒྲ་ཡིན་པའི་ཕྱིར།
诠“声无常”之声者，观待声非是诠法之声，非是诠示声差别法之声故。然而，观待无常则是诠法之声，是诠示无常差别法之声故。
དེས་ན་སྒྲ་མི་རྟག་པ་ཅེས་བརྗོད་པའི་སྒྲ་དེ། སྤྱིར་ཆོས་བརྗོད་ཀྱི་སྒྲ་དང་ཆོས་ཅན་བརྗོད་པའི་སྒྲ་གཉིས་ཀ་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱའོ། །
因此，谓说“声无常”之声者，总之，应知是“诠法之声”与“诠有法之声”二种。
ཡང་སྒྲ་མི་རྟག་ཅེས་བརྗོད་པའི་སྒྲ་དེ། སྒྲ་ལ་ལྟོས་ཏེ་ཁྱད་པར་གཞན་མི་སྤོང་བའི་སྒྲ་ཡིན་ཏེ། སྒྲ་དེ་མི་རྟག་པའི་ཁྱད་གཞིར་བརྗོད་པར་མ་ཟད་ཤེས་བྱ་དང་དངོས་པོ་ལ་སོགས་པའི་ཁྱད་གཞི་ཡིན་པ་མི་སྤོང་བའི་ཕྱིར་ཏེ། དེས་སྒྲ་དེ་མི་རྟག་པ་ལས་ཆོས་གཞན་གང་ཡང་མིན་པར་སྟོན་པ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །
又诠“声无常”之声者，观待声是未排除余差别之声，彼声不仅诠无常之差别事，也未排除所知与事物等之差别事故，因此，除显示声是无常外，非任何余法，亦未明示故。
གཞི་དེ་ཁྱད་ཆོས་སུ་སྟོན་པའི་སྒྲ་དེ། གཞི་དེ་ལ་ལྟོས་ཏེ་ཆོས་བརྗོད་ཀྱི་སྒྲའི་མཚན་ཉིད། འདི་དང་ཁྱད་པར་གཞན་སྤོང་གི་སྒྲ་གཉིས་དོན་གཅིག། མཚན་གཞི་ནི། སྒྲའི་མི་རྟག་པ་ཞེས་བརྗོད་པའི་སྒྲ་ལྟ་བུ།
显示彼事差别法之声者，谓观待彼事是诠法声之定义，此与排除余差别之声二者同义。事例如：诠“声之无常”之声。
སྒྲའི་མི་རྟག་པ་ཞེས་བརྗོད་པའི་སྒྲ་དེ། གཞི་སྒྲ་ལ་ལྟོས་ཏེ་ཆོས་བརྗོད་ཀྱི་སྒྲ་ཡིན་ཏེ། སྒྲ་ཁྱད་པར་གྱི་ཆོས་སུ་སྟོན་པའི་སྒྲ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ཉན་པ་བོས་མི་རྟག་པ་ཙམ་ཞིག་གོ་བ་ན་མི་རྟག་པ་དེ། ཀ་བའི་མི་རྟག་པ་དང་བུམ་པའི་མི་རྟག་པ་སོགས་གང་ཡིན་སྙམ་པ་ན། སྨྲ་བ་བོས་སྒྲའི་མི་རྟག་པའོ། །
诠“声之无常”之声者，以观待声事是诠法之声，是显示声差别法之声故。闻者仅知无常，然彼心想无常是柱之无常耶瓶之无常？说者谓是声之无常。
ཞེས་ཁྱད་གཞི་སྒྲའི་མི་རྟག་པ་དེ་ཀ་བའི་མི་རྟག་པ་དང་བུམ་པའི་མི་རྟག་པ་སོགས་ལས་ཁྱད་པར་འབྱེད་ཆོས་དེ་སྒྲ་ཡིན་པར་བརྗོད་པའི་ཕྱིར། སྒྲ་མི་རྟག་པ་ཁྱད་གཞི་དང་སྒྲ་ཁྱད་ཆོས་སུ་བརྗོད་པའི་སྒྲ་ཡིན་པའི་ཕྱིར།
差别事者是声之无常者，谓从柱之无常与瓶之无常等中简别彼法谓是声故，声无常是差别事与声是差别法故。
སྒྲའི་མི་རྟག་པ་ཞེས་བརྗོད་པའི་སྒྲ་དེ། སྒྲ་ལ་ལྟོས་ཏེ་ཁྱད་པར་གཞན་སྤོང་གི་སྒྲ་ཡིན་ཏེ། སྒྲའི་མི་རྟག་པ་དེ་ཁྱད་པར་འབྱེད་པའི་འབྱེད་ཆོས་ནི་སྒྲ་ལས་གཞན་ཡོད་པ་སྤོང་བའི་ཕྱིར་ཏེ། དེ་འདྲའི་འབྱེད་ཆོས་དེ་སྒྲ་ལས་གཞན་མིན་པར་སྟོན་པའི་ཕྱིར་རོ། །
谓 “声之无常”者，谓观待于声，排除其它差别之声，以“声之无常”作简别之简别法者，排除声以外有其它故，作如是简别，显示除声以外，别无余故。
དེས་ན། སྒྲ་མི་རྟག་ཅེས་བརྗོད་པའི་སྒྲས། སྒྲ་དེ་ཁྱད་པར་དུ་འབྱེད་པའི་ཆོས་ལ་མི་རྟག་པ་ལས་གཞན་པའི་ཁྱད་ཆོས་ཡོད་པ་མ་བཀག་པས་ན། ཁྱད་པར་གཞན་མི་སྤོང་བའི་སྒྲ་དང་།
因此，诠“声无常”之声，简别彼声之差别法为无常外，并未遮其它法上有差别法，故未排除其它差别之声。
སྒྲའི་མི་རྟག་པ་ཞེས་བརྗོད་པའི་སྒྲས། སྒྲའི་མི་རྟག་པ་དེ་ཁྱད་པར་དུ་འབྱེད་པའི་ཆོས་ལ་སྒྲ་ལས་གཞན་ཡོད་པ་བཀག་པས་ན། ཁྱད་པར་གཞན་སྤོང་གི་སྒྲ་ཡིན་ཞེས་བརྗོད་ལ། འདིས་གཞན་ལ་རིགས་འགྲེའོ། །
诠“声之无常”之声，简别差别法是“声之无常”外，遮除有其它法，所以是诠排除其它差别之声。如此余可类推。
གསུམ་པ་དྲིའི་སྐྱེ་མཆེད་ནི། སྣ་ཤེས་ཀྱིས་མྱོང་བྱ། དྲིའི་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་མཚན་ཉིད། དྲི་དང་དྲིའི་སྐྱེ་མཆེད་དང་། དྲིའི་ཁམས་རྣམས་དོན་གཅིག
三、香处者，鼻识所闻是香处定义。香、香处、香界同义。
དྲི་ལ་དབྱེ་ན། རྩ་བའི་སྒོ་ནས་གཉིས་ཡོད་དེ། ཞིམ་པའི་དྲི་དང་། མི་ཞིམ་པའི་དྲི་གཉིས་ཡོད། ཡན་ལག་གི་སྒོ་ནས་དབྱེ་ན་བཞི་ཡོད་དེ། དྲི་ཞིམ་པ་ལ་མཉམ་མི་མཉམ་གཉིས་དང་། མི་ཞིམ་པ་ལ་མཉམ་མི་མཉམ་གཉིས་ཡོད།
香中若分，从根本分二，谓悦意香与不悦意香。若从支分有四，悦意香中等不等二，不悦意香中等不等二。
ཡང་དྲི་ལ་དབྱེ་ན། ཙན་དན་གྱི་དྲི་ལྟ་བུ་ལྷན་སྐྱེས་ཀྱི་དྲི་དང་། སྦྱར་སྤོས་ཀྱི་དྲི་ལྟ་བུ་སྦྱར་བྱུང་གི་དྲི་གཉིས་ཡོད་དོ། །
香又分二，如檀香之俱生香，如合成香之和合香。
བཞི་བ་རོའི་སྐྱེ་མཆེད་ནི། ལྕེ་ཤེས་ཀྱིས་མྱོང་བྱ། རོའི་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་མཚན་ཉིད། རོ་དང་། རོའི་སྐྱེ་མཆེད་དང་། རོའི་ཁམས་རྣམས་དོན་གཅིགརོ་ལ་ངོ་བོའི་སྒོ་ནས་དབྱེ་ན།
མངར་བ་དང་། སྐྱུར་བ་དང་། ཚ་བ་དང་། ལན་ཚྭ་བ་དང་། ཁ་བ་དང་། བསྐ་བ་དྲུག་གོ །
四、味处者，舌识所尝是味处之定义，味、味处、味界同义。若从味之自性方面分六，甜、酸、辣、咸、苦、涩。
དང་བོའི་ནི་བུ་རམ་གྱི་རོ་ལྟ་བུ། གཉིས་པ་ནི་སྐྱུ་རུ་རའི་རོ་ལྟ་བུ། གསུམ་པ་ནི་སྨན་ཚ་བ་གསུམ་གྱི་རོ་ལྟ་བུ། བཞི་བ་ནི་རྒྱ་ཚྭ་དང་སོག་ཚྭའི་རོ་ལྟ་བུ། ལྔ་བ་ནི་ཏིག་ཏའི་རོ་ལྟ་བུ། དྲུག་པ་ནི་ཨ་རུ་རའི་རོ་ལྟ་བུ། ཕྱི་མ་ནི་ལྕེས་བསྐ་བར་མྱོང་བྱ་དེའོ། །
初如、甘蔗之味，二如、庵摩罗果（油柑）之味，三如、三热药[1]之味，四如、海盐与蒙古盐之味，五如、帝丁之味，六如、柯子之味。后者是指舌领受之涩味。
དྲུག་པོ་རེ་རེ་ལ་མངར་བའི་མངར་བ་སོགས་དྲུག་དྲུག་ཕྱེས་པས་སོ་དྲུག་ཡོད་པ་དང་། སོ་དྲུག་པོ་རེ་རེ་ལ་མྱང་ཚེ་ལྕེ་ཤེས་ལ་ཕན་པའི་རོ་རེ་རེ་དང་། འཇུ་བར་མངོན་དུ་ཕྱོགས་པའི་ཚེ་ལུས་ཤེས་ལ་མི་གནོད་པའི་རོ་རེ་རེ་དང་། ཞུ་ཟིན་པའི་ཚེ་ལུས་སེམས་ལ་ཕན་འདོགས་པའི་རོ་རེ་རེ་ལྟེ་གསུམ་རེ་ཕྱེས་པས་བརྒྱ་དང་བརྒྱད་ཡོད་ལ།
如果六种一一互配出“甜之甜”等六六三十六味。在将三十六味逐一服用对舌识有益之味，正消化不损身识之味，吸收后利益身心之味，三类配合有一百零八种味。
བསྲེས་པའི་སྦྱོར་བས་དབྱེ་ན་མངར་བ་གཅིག་ལ་ཡང་སྡེབ་སྦྱོར་གྱི་དབང་གིས་དུ་མ་འབྱུང་བ་ལྟ་བུ་རོ་དྲུག་པོ་ལ་བསྲེས་པའི་སྦྱོར་བའི་སྒོ་ནས་བྱུང་བའི་རོ་མཐའ་ཡས་པ་ཡོད་ཀྱང་རྩ་བའི་རོ་ལ་དྲུག་ཏུ་ངེས་སོ། །
若以混合方式来分，仅甜味混合味亦有多种。若将六味互调所产生味则无穷，然本味定为六种。
གཞན་ཡང་། རོ་སོ་དྲུག་པོ་ལ་མི་ཕན་པ་དང་། གནོད་པ་དང་། ཕན་མི་འདོགས་པ་གསུམ་གྱིས་དབྱེ་བས་བརྒྱ་རྩ་བརྒྱད་ཀྱང་ཡོད་དོ། །
复次，三十六味再配无益、有害、益无益三种，作一百零八种。
ལྔ་བ་རེག་བྱའི་སྐྱེ་མཆེད་ནི། ལུས་ཤེས་ཀྱིས་མྱོང་བྱ། རེག་བྱའི་སྐྱེ་མཆེད་ཀྱི་མཚན་ཉིད། རེག་བྱ་དང་། རེག་བྱའི་སྐྱེ་མཆེད། རེག་བྱའི་ཁམས་རྣམས་དོན་གཅིག
五、触处者，身识所受是触处之定义。触、触处、触界同义。
རེག་བྱ་ལ་དབྱེ་ན། འབྱུང་བར་གྱུར་པའི་རེག་བྱ་དང་། འབྱུང་འགྱུར་གྱི་རེག་བྱ་གཉིས་ཡོད། འབྱུང་བར་གྱུར་པའི་རེག་བྱ་ནི་ས་ཆུ་མེ་རླུང་བཞིའོ། །
触若分有二，大种能造触与大种所造触。大种能造触是地、水、火、风。
སྲ་ཞིང་འཐས་པ་སའི་མཚན་ཉིད། རླན་ཞིང་གཤེར་བ་ཆུའི་མཚན་ཉིད། ཚ་ཞིང་སྲེག་པ་མེའི་མཚན་ཉིད། ཡང་ཞིང་གཡོ་བ་རླུང་གི་མཚན་ཉིད་དོ། །
坚而固是地之定义。潮而湿是水之定义。热而烧是火之定义。轻而动是风之定义。
འབྱུང་བ་བཞིའི་བྱེད་ལས་ནི། སས་འཛིན་པ་དང་། ཆུས་སྡུད་པ་དང་། མེས་སྨིན་པ། རླུང་གིས་རྒྱས་པར་བྱེད་པའོ། །།
四大种之作用者，地能执持，水能摄持，火能成熟，风能增广。
འབྱུང་འགྱུར་གྱི་རེག་བྱ་ལ་བདུན་ཡོད་དེ། འཇམ་པ་དང་རྩུབ་པ། ལྕི་བ་དང་ཡང་བ། གྲང་པ་དང་བཀྲེས་པ། སྐོམ་བ་དང་བདུན་ནོ། །
大种所造七种触者，滑、涩、重、轻、冷、饥、渴。
དེ་དག་ནི་རིམ་བཞིན་རང་རྒྱུ་འབྱུང་བའི་འབྲས་བུ་ཡིན་པ་གང་ཞིགརང་རྒྱུ་ཆུ་དང་མེ་ཤས་ཆེ་བས་མཉེན་ཞིང་མི་རྩུབ་པར་རེག་པར་བཟོད་པའི་རེག་བྱ་ནི་འཇམ་པ་དང་།
彼等如次，自（七种触）因皆是大种之果，自因水火增盛，而生柔软与不粗糙触，堪令忍受之触即是滑。
དེ་གང་ཞིག་རང་རྒྱུ་ས་རླུང་ཤས་ཆེ་བས་མི་མཉེན་པ་དང་རེག་པར་མི་བཟོད་པའི་རེག་བྱ་ནི་རྩུབ་པ་དང་། དེ་གང་ཞིག་རང་རྒྱུ་ས་ཆུ་ཤས་ཆེ་བས་སྲང་གི་མཇུག་མཐོ་ལ་མགོ་དམའ་བར་བྱེད་པའི་རེག་བྱ་ནི་ལྕི་བ་དང་།
如彼自因地风增盛，生不柔软不堪忍受之所触即是涩。如彼自因地水增盛，能令秤杆尾高头低之触即是重。
དེ་གང་ཞིག་རང་རྒྱུ་མེ་རླུང་ཤས་ཆེ་བས་ལྕི་བའི་ལྗིད་མི་ཐུབ་པར་སྲང་གི་མགོ་མཐོ་ལ་མཇུག་དམའ་བར་བྱེད་པའི་རེག་བྱ་ནི་ཡང་བ་དང་། དེ་གང་ཞིག་རང་རྒྱུ་ཆུ་རླུང་ཤས་ཆེ་བས་དེས་ཉེན་ན་དྲོ་བར་འདོད་པའི་བློ་སྐྱེད་བྱེད་ཀྱི་རེག་བྱ་ནི་གྲང་བ་དང་།
如彼自因火风增盛不堪成重，能令秤杆头高尾低之触即是轻。如彼自因水风增盛，因由此危能生求暖心之触即是冷。
དེ་གང་ཞིག་རང་རྒྱུ་རླུང་ཁམས་ཤས་ཆེ་བས་ཕོ་བར་ཟས་རྣམས་ཟད་པའི་དབང་གིས་ལྟོ་བའི་ནང་དུ་ཟ་འདོད་ཀྱི་བློ་སྐྱེད་བྱེད་ཀྱི་ཕོ་བ་ཁ་འབྱར་བའི་རེག་བྱ་ཞིག་གྲུབ་པ་དེ་བྲུ་བའམ་ལྟོགས་པའམ་བཀྲེས་པའི་རེག་བྱ་དང་།
如彼自因风界增盛，腹中食物已尽，胃内生起食欲，且胃壁胶合所成之触即是肚饿、饿、饥之触。
དེ་གང་ཞིག་རང་རྒྱུ་མེ་ཤས་ཆེ་བས་ལྟོ་བར་བཏུང་བ་ཟད་པའི་དབང་གིས་ལྒང་བ་ཁ་འབྱར་བའི་རེག་བྱ་དེ་སྐོམ་པའི་རེག་བྱའོ། །
如彼自因火大增盛，腹中饮水已尽，因此膀胱胶合之触即是渴之触。
རིང་ཐུང་དང་མཐོ་དམན་ལྕི་ཡང་དག་ནི་ལྟོས་ས་ལྟོས་འཇོག་ཡིན་པ་ཤེས་པར་བྱའོ། ། ཆོས་ཀྱི་སྐྱེ་མཆེད་པའི་གཟུགས་རྣམས་ནི་གཞན་དུ་འཆད་དོ། །
应知长短，高下、重轻等是观待安立。法处之色另作讲解。
ཤེས་བྱའི་རྣམ་གྲངས་བཤད་པ་ལས་དངོས་པོ་ལ་གཟུགས་ཤེས་ལྡན་མིན་འདུ་བྱེད་གསུམ་ཡོད་པའི་ནང་གི་གཟུགས་ཀྱི་རྣམ་གྲངས་བཤད་པའི་སྐབས་ཏེ་དང་པོའོ། །
释所知名相事物中之色、心、不相应行三法之中，已释色之名相，第一章尽。
[1] 三热药是ཕོ་བ་རིས།胡椒、པི་པི་ལིང་།荜拔、སྨན་སྒ།姜。
ཡིག་བསྒྱུར་བ ། ཐོགས་མེད། དཀོན་མཆོག་རྒྱ་མཚོ།
རྩོམ་སྒྲིག་པ། དཔལ་ལྡན་རྡོ་རྗེ།